In de publieke opinie lezen we iedere dag wel iets over het verwachte aantal faillissementen of het slinkende overheidsbudget. Hebben onze Belgische ondernemingen het moeilijk? Dan voelen de Belgische burgers dat in hun portemonnee. Maar wie heeft oog voor de groep armen die steeds groter wordt? Heel wat Belgen ervaren financiële problemen door de coronacrisis. Ook Belgen waarvan u het misschien niet zou verwachten. Zo staat onze middenklasse steeds meer onder druk. Als gerechtsdeurwaarderskantoor maakt Modero deze nieuwe realiteit mee vanop de eerste rij. Daarom trekken we aan de alarmbel.

  

De middenklasse verdwijnt

Vorig jaar gaf 20% van de middenklasse reeds meer uit dan ze verdienden volgens de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Reeds voor de coronacrisis deden zij wereldwijd dus al beroep op hun spaargeld en was het moeilijk om vast te houden aan hun levensstandaard. Uit onderzoek van Decenniumdoelen en de progressieve denktank Minerva blijkt dat voor de coronacrisis ongeveer 16% van de Belgen beschouwd werd als arm en 18% van de Belgen als lagere middenklasse. Dat deze cijfers in de toekomst zullen stijgen, lijkt een evidentie. Ook de nieuwe Vlaamse Armoedebarometer schetst immers een somber beeld. In 286 van de 300 gemeenten bleef het armoederisico de voorbije jaren even groot of werd het zelfs groter. In België zien we een stijging van de kinderarmoede, het aantal leefloners, de vraag naar sociale woningen en voedselpakketten. Ondertussen werkt de coronacrisis als een katalysator die mensen razendsnel in de armoede duwt. Zo rapporteerde De Tijd dat de coronapandemie dit jaar al 88 tot 115 miljoen mensen in de extreme armoede zal duwen.

  

Zonder spaargeld bouwt u sneller schulden op

De coronacrisis zorgt ervoor dat steeds minder mensen de eindjes aan elkaar kunnen knopen. Sparen wordt voor velen onmogelijk. In juni meldde De Tijd dat 41% van de Belgen momenteel niet kan sparen en maar liefst 55% van de Belgen kan geen 3 maanden overbruggen met het resterend spaargeld.

Heeft u geen spaargeld? Dan zal u waarschijnlijk sneller schulden opbouwen. Wanneer u een schuld niet meteen kan betalen, worden er immers intresten aangerekend. Blijft betaling uit? Dan kan een schuldeiser uiteindelijk ook een gerechtelijke procedure opstarten. Dit houdt een grote kost in voor de schuldenaar. Een onverwachte tegenslag kan dus grote gevolgen hebben.

  

Een schuldspiraal moet vermeden worden

Blijven jouw schulden zich opstapelen? Dan wordt de situatie uitzichtloos en beland je in een schuldspiraal. Als gerechtsdeurwaarder proberen we een schuldspiraal altijd te vermijden. Wanneer we een dossier ontvangen van een opdrachtgever (schuldeiser), berekenen we meteen de solvabiliteit oftewel betaalmogelijkheid van de klant (schuldenaar). Onze gerechtsdeurwaarders gaan ook op huisbezoek om de theoretische score te toetsen aan de werkelijke leefomstandigheden. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk dat de persoon op papier solvabel is, maar net een zwaar ongeval meemaakte en het daardoor toch even financieel moeilijk heeft. Op basis van alle informatie wordt er een persoonlijk traject voorgesteld. Als gerechtsdeurwaarder informeren we de klant, bespreken we het afbetalingsplan en bemiddelen we tussen alle betrokken partijen. Indien nodig verwijzen we de klant ook door naar externe schuldhulpverlening.

Bovendien proberen we te allen tijde nutteloze kosten te vermijden. Het heeft bijvoorbeeld geen zin om een gerechtelijke procedure op te starten als je weet dat de tegenpartij dit niet kan betalen. Zulke personen komen zo sneller in een uitzichtloze schuldenspiraal terecht en dat is net wat we willen vermijden.

Wanneer mensen met ernstige financiële betalingsproblemen op zoek gaan naar hulp, ervaren zij bovendien heel wat drempels. Daarom ontwikkelde Modero op vraag van de sociale sector One, een digitaal communicatie- en bemiddelingsplatform. Dankzij One worden de drempels weggegenomen, kunnen zij sneller begeleid worden en krijgen zij automatisch rechten toegekend. One creëert ook een betere informatiedoorstroming tussen OCMW's en gerechtsdeurwaarders. Hierdoor kan alle informatie gebundeld worden in één dossier, ongeacht het aantal opdrachtgevers. De klant krijgt één contactpersoon en één aangepast traject met één maandelijkse afbetaling. Doordat sneller kan worden ingegrepen, kunnen extra kosten vermeden worden en kan men sneller starten met de afbetaling van de schulden. Zowel klant als opdrachtgever gaan er dus op vooruit. One werd als pilootproject gelanceerd in Stad Antwerpen. Daar vond meer dan 70% van de mensen die gebruik maakten van One, al een oplossing. Ondertussen is One beschikbaar voor alle Belgische OCMW’s en gerechtsdeurwaarders.

  

Een oplossing bespreken? Dat vergt durf

Als gerechtsdeurwaarderskantoor contacteert Modero dagelijks heel wat mensen. Jammer genoeg reageren de meesten veel te laat of zelfs helemaal niet op onze brieven en e-mails. Sinds de coronacrisis merken we wel dat ons callcenter steeds meer oproepen ontvangt. Dit is een positieve tendens.

Helaas lijkt de doorsnee Belg zich nog altijd zwaar te schamen voor financiële problemen. De kop in het zand steken, levert echter niets op. In tegendeel, de kosten zullen enkel oplopen. Neem daarom altijd zo snel mogelijk contact op met de gerechtsdeurwaarder en bespreek een afbetalingsplan.

 

Hoe voorkomen we een sociaal drama?

De afgelopen jaren kwamen er steeds meer Belgen terecht in een precaire financiële situatie, terwijl zij buiten het bestaande hulpkader vallen. De coronacrisis creëert ondertussen een nog grotere voedingsbodem voor betalingsproblemen. De nood aan bijkomende beschermingsmaatregelen is groot. Onze overheden moeten de problematiek van overmatige schuldenlast snel aanpakken. Daarom moet de tijdelijke en structurele schuldhulpverlening dringend uitgebreid en verbeterd worden.

Hoe kunnen we dit realiseren? Enerzijds door meer oplossingen te voorzien in de minnelijke fase. Oplossingen moeten zoveel mogelijk buiten de rechtbank gevonden worden. Eenmaal een gerechtelijke procedure wordt opgestart, stijgen de kosten immers snel. Ook de gerechtelijke procedure zelf moet herbekeken worden. Anderzijds moeten de betrokken hulpverleners over de nodige informatie beschikken. Momenteel er is een grote informatieversnippering. Hierdoor duurt het te lang vooraleer er een oplossing gevonden wordt. Een aangepaste, laagdrempelige en goedkopere procedure dringt zich op.

  

Kortom, de financiële toekomst van zowel onze bedrijven als particulieren ziet er somber uit. De overheid moet dringend nieuwe maatregelen nemen om de tijdelijke en structurele schuldhulpverlening te verbeteren. Als gerechtsdeurwaarderskantoor legt Modero de focus (meer dan ooit tevoren) op bemiddeling. Ons digitaal communicatie- en bemiddelingsplatform, One, is bovendien beschikbaar voor alle Belgische OCMW’s en gerechtsdeurwaarders. Samen kunnen we mensen uit de schuldspiraal helpen.